Wspólne oświadczenie
Upamiętniając Dzień Ziemi społeczeństwo obywatelskie domaga się pociągnięcia do odpowiedzialności państwa Izrael oraz zaprzestania nielegalnej blokady Strefy Gazy
Data: 30 marca 2020 r.
Przez ostatnie dwa lata[i] Palestyńczycy z okupowanej Strefy Gazy gromadzili się co tydzień przy granicy strefy, aby wziąć udział w demonstracjach w ramach Wielkiego Marszu Powrotu, wzywając do położenia kresu nielegalnej blokadzie Strefy Gazy przez państwo Izrael oraz realizacji prawa powrotu palestyńskich uchodźców do swoich domów, ziemi i własności, zgodnie z prawem międzynarodowym.[ii] Wielki Marsz Powrotu rozpoczął się 30 marca, data ta zajmuje szczególne miejsce w palestyńskiej pamięci zbiorowej, oznaczającą Dzień Ziemi, upamiętniający zabicie w 1976 roku sześciu palestyńskich obywateli Izraela oraz zranienie 70 innych przez izraelską policję, podczas protestu przeciwko wywłaszczeniu przez Izrael tysięcy dunamów palestyńskiej ziemi w Galilei.[iii] Fala wywłaszczeń z 1976 r. uosabiała konsekwentne i ciągłe praktyki państwa Izrael, mające na celu pozbawienie ludności palestyńskiej domów, ziemi, wody i innych zasobów naturalnych.
Zakorzeniony w zinstytucjonalizowanym ucisku, wysiedlaniu i wywłaszczaniu od 1948 roku rdzennej ludności palestyńskiej Dzień Ziemi symbolizuje systematyczne przywłaszczanie przez Izrael palestyńskiej ziemi i własności w ramach przedłużających się osadniczo-kolonizacyjnych starań[iv], które kontynuowane są również w trakcie pandemii nowego koronawirusa (COVID -19)[v]. Podczas gdy COVID-19 nadal rozprzestrzenia się w Palestynie i na całym świecie, z dziewięcioma potwierdzonymi przypadkami w Strefie Gazy na dzień 29 marca 2020 r.[vi], organizatorzy demonstracji w Gazie odwołali wydarzenia okolicznościowe z powodu obaw o zdrowie i bezpieczeństwo Palestyńczyków.[vii] Po obu stronach Zielonej Linii Palestyńczycy wezwali do „cyfrowej demonstracji” z okazji Dnia Ziemi[viii], podczas której grupy społeczeństwa obywatelskiego organizują 30 marca między godz. 20 a 22 (czasu palestyńskiego) transmisję na żywo i masowe wysyłanie informacji na Twitterze, aby wezwać do zakończenia blokady Strefy Gazy.
W 2007 roku, na tle trwającej od 52 lat brutalnej izraelskiej okupacji wojskowej, Izrael nałożył kompleksową blokadę i zamknięcie lądu, morza i powietrza, określaną jako nielegalną karę zbiorową nałożoną na dwa miliony Palestyńczyków w Strefie Gazy. Blokada doprowadziła do załamania się podstawowych usług, spowodowała głęboki poziom ubóstwa, brak bezpieczeństwa żywnościowego, bezrobocie i uzależnienie mieszkańców od pomocy zewnętrznej oraz zanieczyszczenie większości zasobów wodnych w Gazie.[ix] Ograniczenia w przemieszczaniu się i dostępie, obecnie stan wyjątkowy narzucony na całym świecie przez pandemię, są codziennością dla Palestyńczyków w Gazie od prawie 13 lat. Wzmocniona aktywnym dławieniem rozwoju Strefy przez Izrael i powtarzającymi się bombardowaniami wojskowymi blokada podważyła wszystkie aspekty życia w tej enklawie, sparaliżowała system opieki zdrowotnej w Gazie i naruszyła prawo Palestyńczyków do ochrony zdrowia, osłabiając w ten sposób zdolność Palestyńczyków do odpowiedniego zapobiegania i łagodzenia skutków katastrofalnej epidemii COVID-19.[x]
Pomimo powtarzających się ostrzeżeń ze strony Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), wskazujących że Strefa Gazy stanie się niezdatna do zamieszkania do 2020 r.[xi], państwa trzecie konsekwentnie nie podjęły żadnych działań w celu zniesienia nielegalnej blokady nałożonej przez państwo Izrael. Zamiast tego w ciągu ostatnich dwóch lat obserwowano dalszy rozlew krwi i cierpienie narodu palestyńskiego w Gazie, będący wynikiem powszechnego i systematycznego uciekania się przez Izrael do śmiercionośnych środków oraz innej formy nadmiernej siły w celu stłumienia Wielkiego Marszu Powrotu. Od 30 marca 2018 r. podczas demonstracji izraelskie siły okupacyjne zabiły 217 Palestyńczyków, w tym 48 dzieci, 9 osób z niepełnosprawnościami, czterech ratowników medycznych i dwóch dziennikarzy, co odzwierciedla powszechne i systematyczne lekceważenie przez Izrael życia, zdrowia i integralności cielesnej ludności palestyńskiej oraz stosowanie przez to państwo polityki celowego strzelania by zabić i celowego okaleczania.[xii]
W lutym Komisja Śledcza ONZ w sprawie protestów w 2018 r. na okupowanych terytoriach palestyńskich znalazła „uzasadnione podstawy, by sądzić, że izraelscy snajperzy strzelali do dziennikarzy, pracowników służby zdrowia, dzieci i osób z niepełnosprawnościami, wiedząc, że są oni wyraźnie rozpoznawalni”.[xiii] Komisja wezwała Izrael do zniesienia blokady Strefy Gazy ze skutkiem natychmiastowym i do dostosowania zasad w zakresie użycia ostrej amunicji do prawa międzynarodowego dotyczącego praw człowieka, wzywając wszystkie strony do przestrzegania prawa do ochrony zdrowia ludności palestyńskiej i zapewnienia możliwości udzielania pomocy medycznej podczas obrażeń odniesionych w trakcie protestów, wzywając jednocześnie państwa trzecie do uruchomienia mechanizmów powszechnej jurysdykcji, aby zapewnić pociągnięcie do odpowiedzialności podejrzanych o popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości w Strefie Gazy.[xiv] Jednak od czasu przyjęcia 22 marca 2019 roku[xv] tych zaleceń przez Radę Praw Człowieka nie podjęto żadnych skutecznych środków mających na celu wykonanie tych pilnych wezwań.
W Dniu Ziemi niżej podpisane organizacje wzywają do wprowadzenia skutecznych środków w celu utrzymania międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości i odpowiedzialności za powszechne i systematyczne naruszenia praw człowieka popełniane wobec narodu palestyńskiego. Nasze organizacje pilnie wzywają ONZ i państwa trzecie do położenia kresu blokadzie Strefy Gazy, podjęcia skutecznych środków w celu wdrożenia zaleceń Komisji Śledczej ONZ oraz do wszczęcia dochodzenia przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) dotyczącego sytuacji w Palestynie.[xvi] Wreszcie, wzywamy Izbę Przygotowawczą MTK do natychmiastowego uznania okupowanego terytorium palestyńskiego, obejmującego Zachodni Brzeg, w tym Wschodnią Jerozolimę i Strefę Gazy, jako podlegające jurysdykcji Trybunału, aby Prokurator mógł rozpocząć długo oczekiwane dochodzenie dotyczące domniemanych zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych przeciwko narodowi palestyńskiemu, włączając w to kontekst Wielkiego Marszu Powrotu w Strefie Gazy.
Upamiętniając Dzień Ziemi, nasze organizacje pragną podkreślić, że poprzez brak pociągnięcia do odpowiedzialności, państwa trzecie przyzwoliły na dominującą bezkarność Izraela, podczas gdy główne przyczyny prowadzące do wybuchu demonstracji w Strefie Gazy w ciągu ostatnich dwóch lat pozostały nierozwiązane.[xvii] Siedem dekad od czasu Nakby to wystarczająca ilość czasu, by państwa trzecie podjęły skuteczne środki w celu ochrony niezbywalnych praw narodu palestyńskiego.
Organizacje, które podpisały się pod apelem:
- Członkowie Rady Palestyńskich Organizacji Praw Człowieka (PHROC), włączając w to:
- Al-Haq – Law in the Service of Mankind
- Al Mezan Center for Human Rights
- Addameer Prisoner Support and Human Rights Association
- Palestinian Centre for Human Rights (PCHR)
- Defense for Children International Palestine (DCIP)
- Jerusalem Legal Aid and Human Rights Center (JLAC)
- Aldameer Association for Human Rights
- Ramallah Center for Human Rights Studies (RCHRS)
- Hurryyat – Center for Defense of Liberties and Civil Rights
- The Independent Commission for Human Rights (Ombudsman Office) – Observer Member
- Muwatin Institute for Democracy and Human Rights – Observer Member
- Palestinian Counseling Center (PCC)
- Palestinian Non-Governmental Organizations Network (PNGO)
- Civic Coalition for Palestinian Rights in Jerusalem (CCPRJ)
- The Palestine Institute for Public Diplomacy (PIPD)
- Women’s Center for Legal Aid and Counseling (WCLAC)
- Habitat International Coalition – Housing and Land Rights Network
[i] Al-Haq, “30 March: 15 Palestinians Killed, more than a Thousand Injured, as IOF Violently Suppress Palestinian Protestors in the Gaza Strip,” 31 marzec 2018, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/6252.html; Middle East Monitor, “Gaza halts Great March of Return for Three months,” 27 grudzień 2019, dostęp pod adresem: https://www.middleeastmonitor.com/20191227-gaza-halts-great-march-of-return-for-three-months/.
[ii] Więcej informacji: Al-Haq, “Q&A The Great Return March: One Year On,” 25 maj 2019, available at: http://www.alhaq.org/advocacy/6044.html; and Al-Haq, “Al-Haq Reaffirms Rights-Based Root Causes of Great Return March at its One-Year Commemoration in the Gaza Strip,” 30 marzec 2019, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/6078.html.
[iii] Al-Haq, “The Nakba 70 Years On: Israel’s Failure to Erase Palestinian Collective Memory,” 15 maj 2018, Rania Muhareb, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/6215.html.
[iv] Al-Haq, “Palestinian Land Day Observes Decades of Israeli Land Expropriation,” 30 marzec 2005, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/publications/7367.html.
[v] See, e.g., Mondoweiss, “Israeli military confiscates Palestinian field clinic for virus victims — B’Tselem’s ‘shocking’ report,” 28 marzec 2020, dostęp pod adresem: https://mondoweiss.net/2020/03/israeli-military-confiscates-palestinian-field-clinic-for-virus-victims-btselems-shocking-report/.
[vi] Al Jazeera, “‘Catastrophe’: Fears over outbreak of coronavirus in Gaza,” 26 marzec 2020, dostęp pod adresem: https://www.aljazeera.com/news/2020/03/fears-outbreak-coronavirus-gaza-200326111450748.html.
[vii] Middle East Monitor, “Gaza halts Great March of Return for Three months,” 27 grudzień 2019, dostęp pod adresem: https://www.middleeastmonitor.com/20191227-gaza-halts-great-march-of-return-for-three-months/; Al Jazeera, “Palestinian groups cancel mass Gaza rallies due to coronavirus,” 28 marzec 2020, dostęp pod adresem: https://www.aljazeera.com/news/2020/03/palestinian-groups-cancel-mass-gaza-rallies-due-coronavirus-200328172443167.html.
[viii] Zobacz Arab 48, “Follow-up Committee calls for commemoration of Land Day with a ‘digital demonstration,’” [jęz. arabski] 27 marzec 2020, dostęp pod adresem: https://bit.ly/3bELYNH; Zobacz również Palestinian Ministry of Information, “Ministry organizes a unified broadcast wave and calls for organizing digital demonstrations on social media to commemorate the eternal Land Day,” [jęz. arabski] 28 marzec 2020, dostęp pod adresem: https://minfo.ps/home/details/9166.
[ix] Al-Haq, “On World Water Day, Al-Haq Recalls Israeli Water-Apartheid Amidst a Global Pandemic,” 23 marzec 2020, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/16625.html.
[x] OHCHR, “COVID-19: Israel has ‘legal duty’ to ensure that Palestinians in OPT receive essential health services – UN expert,” 19 marzec 2020, dostęp pod adresem: https://www.ohchr.org/FR/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=25728&LangID=E; see also David Mills, Bram Wispelwey, Rania Muhareb, and Mads Gilbert, “Structural violence in the era of a new pandemic: the case of the Gaza Strip,” The Lancet, 27 marzec 2020, dostęp pod adresem: https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30730-3/fulltext?fbclid=IwAR12qORQanzoTqmXfwRX6D-OGjy9aNrthA-K9CjWmUVSrvmm2fkQ3LNXrYY.
[xi] Zobacz, np., UN Country Team in the occupied Palestinian territory, “Gaza in 2020: A Liveable Place?,” Sierpień
2012, dostęp pod adresem: https://www.unrwa.org/userfiles/file/publications/gaza/Gaza%20in%202020.pdf; UNCTAD,
“Report on UNCTAD assistance to the Palestinian people: Developments in the economy of the Occupied Palestinian Territory,” 6 lipiec 2015, UN Doc. TD/B/62/3; UN Country Team in the occupied Palestinian territory, “Gaza Ten Years Later,” lipiec 2017, dostęp pod adresem: https://www.un.org/unispal/document/gaza-ten-years-later-un-country-team-in-the-occupied-palestinian-territory-report/.
[xii] Zobacz Al-Haq, “Al-Haq Welcomes Report of UN Commission of Inquiry on Great Return March,” 28 luty 2019, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/6097.html; zobacz również Al-Haq, “Israel Deliberately Injures and Maims Palestinian Civilians, Prevents Evacuation of Wounded, and Denies Access to Vital Healthcare Facilities Outside the Gaza Strip,” 18 kwiecień 2018, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/monitoring-documentation/6243.html.
[xiii] OHCHR, “No Justification for Israel to Shoot Protesters with Live Ammunition,” 28 luty 2019, dostęp pod adresem: https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/NewsDetail.aspx?NewsID=24226&LangID=E.
[xiv] UN Human Rights Council, Resolution 40/13, 22 marzec 2019, UN Doc. A/HRC/RES/40/13, para. 11; UN Human Rights Council, Report of the independent international commission of inquiry on the protests in the Occupied Palestinian Territory, 25 luty 2019, UN Doc. A/HRC/40/74.
[xv] Zobacz Al-Haq, “Al-Haq Welcomes Adoption of UN Commission of Inquiry Recommendations on the Great Return March,” 23 marzec 2019, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/6085.html.
[xvi] Zobacz Al-Haq, “Palestinian Human Rights Organisations Submit Amicus on Territorial Jurisdiction of the State of Palestine, to the Pre Trial Chamber of the International Criminal Court,” 19 marzec 2020, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/16609.html.
[xvii] Al-Haq, “Al-Haq Reaffirms Rights-Based Root Causes of Great Return March at its One-Year Commemoration in the Gaza Strip,” 30 marzec 2019, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/6078.html. Zobacz również Al-Haq, “Palestinian, Regional, and International Civil Society Organisations Submit Written Statements to the UN Human Rights Council,” 4 luty 2020, dostęp pod adresem: http://www.alhaq.org/advocacy/16417.html.