Po nocnych rozmowach z ministrami, Netanjahu powiedział dyplomatom, aby ciężko pracowali w kierunku kompromisu; Najwyżsi urzędnicy MSZ wytyczają ugruntowaną pozycję: Nie podpisywać umowy takiej jak jest.
Po dwóch nadzwyczajnych posiedzeniach mających na celu omówienie rozdźwięku z Unią Europejską w sprawie inicjatywy współpracy naukowej Horyzont 2020, premier Benjamin Netanjahu postanowił kontynuować przez poniedziałkową noc poszukiwania kompromisu, który pozwoliłby Izraelowi na podpisanie paktu.
„W świetle trudności w rozmowach z Unią Europejską, Netanjahu nakazał nam pracować, aby zmienić umowę tak, aby mogła ona być podpisana,” powiedział w Jerozolimie wysoki rangą dyplomata.
Ostatnie negocjacje między stronami nad warunkami podpisania inicjatywy Horyzont 2020 znalazły się w impasie, gdy UE odrzuciła większość propozycji kompromisowych zaproponowanych przez Izrael, dotyczących europejskiego zakazu finansowania podmiotów działających na terenie osiedli na Zachodnim Brzegu.
W lipcu Komisja Europejska wydała nowe wytyczne dotyczące unijnego finansowania podmiotów w osiedlach znajdujących się na Zachodnim Brzegu. Nowe wytyczne zabraniają funduszom i agencjom udzielania dotacji, stypendiów lub nagród dla podmiotów izraelskich z terenów osiedli lub prowadzących na ich terenie działalność. W niektórych przypadkach wytyczne zabraniają udzielania pożyczek podmiotom izraelskim działających bezpośrednio lub pośrednio poza granicami z 1967 roku.
Wytyczne te podkreślają również, że każde porozumienie między Izraelem a UE musi zawierać klauzulę terytorialną, która przewiduje, że umowa nie ma zastosowania na terenie osiedli na Zachodnim Brzegu, w Jerozolimie i na Wzgórzach Golan. W związku z nowymi wytycznymi umowa w sprawie inicjatywy współpracy naukowej Horyzont 2020 stała się punktem spornym pomiędzy Izraelem a UE.
Umowa Horyzont 2020 zapewni izraelskim instytutom badawczych oraz firmom z dziedziny high-tech setki milionów euro dofinansowania przez kilka kolejnych lat. Jeśli Izrael jej nie podpisze, krajowe prace badawczo-rozwojowe mogą w tym okresie stracić około 500 mln euro (ok. 2,5 mld szekli). Komitet Szefów Szkolnictwa Wyższego i Rada Komitetu ds. Budżetu i Planowania Szkolnictwa Wyższego wyraziły olbrzymie zaniepokojenie wyrządzeniem szkód izraelskiemu środowisku akademickiemu, jeśli umowa nie zostanie podpisana.
„Podpisanie umowy będzie kapitulacją”
Decyzja Netanjahu jest wynikiem nieugiętej postawy ministra spraw zagranicznych Avigdora Liebermana i jego zastępcy Zeeva Elkina, którzy w poniedziałek oświadczyli, że Izrael nie powinien podpisywać umowy przy obecnych warunkach, w świetle faktu, że UE odrzuciła wszystkie proponowane przez Izrael kompromisy.
„Podpisanie umowy będzie kapitulacją”, powiedział Lieberman w trakcie spotkania. Oczekuje się, że minister sprawiedliwości Tzipi Livni będzie rozmawiała we wtorek z szefową unijnej dyplomacji Catherine Ashton, aby prosić ją o interwencję i pomoc w rozwiązaniu kryzysu. Livni i minister nauki i technologii Jacob Perry podczas spotkania stanęli w opozycji do Liebermana i Elkina, mówiąc, że Izrael nie może sobie pozwolić na rezygnację z inwestycji europejskich.
Wcześniej w poniedziałek Netanjahu odbył pierwsze spotkanie w celu rozwiązania rozłamu z UE.
Podczas tego spotkania, premier został poinformowany o odrzuceniu przez UE większości złożonych przez Izrael propozycji kompromisowych, dotyczących transferu funduszy do osiedli w kontekście podpisania inicjatywy Horyzont 2020.
Wysokiej rangi urzędnicy Ministerstwa Gospodarki zauważyli, że większość wniosków o dotacje, które są zatwierdzone, zostanie złożonych w pierwszym tygodniu po podpisaniu umowy – innymi słowy, w ciągu najbliższych 10 dni.
UE odrzuca izraelskie żądania
W piątek Pierre Vimont, zastępca Ashton wysłał list do MSZ, odrzucając większość proponowanych przez Izrael kompromisów w sprawie brzmienia umowy Horyzont 2020. Europejczycy odrzucili żądanie Izraela, aby usunąć nowe wytyczne dotyczące osiedli. UE chce, aby porozumienie zawierało „załącznik” stwierdzający, że warunki Umowy nie uniemożliwiają Komisji Europejskiej wdrażania wytycznych w sprawie osiedli.
Urzędnicy MSZ powiedzieli, że klauzula ta narusza porozumienia ustne pomiędzy stronami i cofa na pozycje, przedstawione przez UE w trakcie rozmów.
UE odrzuciła również żądanie Izraela, aby usunąć klauzulę zakazującą pośredniego finansowania agencji działających na terenie osiedli. W odniesieniu do kredytów, unijni urzędnicy wyrazili obawę, że nie sposób będzie zapewnić, aby fundusze UE nie trafiły w końcu do osiedli. Mówili, że UE nie chciała w tej sprawie ustąpić.
Urzędnicy MSZ, w tym Elkin, który jest odpowiedzialny za tę kwestię, postrzegają tę klauzulę, jako nie do przyjęcia w żadnych okolicznościach. Powiedzieli, że to zaszkodzi izraelskim firmom, nawet jeśli mają tylko oddziały na Zachodnim Brzegu, na przykład firmy paliwowe, energetyczne i banki.
UE domaga się również uznania przez Izrael polityki w kwestii osiedli, nie tylko skoncentrowanych na unijnym finansowaniu. Żąda zgody Izraela na poniższą klauzulę:
„Zgodnie z polityką UE, umowa ta nie ma zastosowania do obszarów geograficznych, które znalazły się pod administracją państwa Izrael po 5 czerwca 1967 roku. Stanowisko to nie powinno być interpretowane jako przesądzające izraelską pozycję w tej sprawie. W związku z powyższym Strony zgadzają się, że stosowanie niniejszej umowy pozostaje bez uszczerbku dla statusu tych obszarów.”
Źródło: http://www.haaretz.com/
tłum. DM
