Kampania BDS pod izraelskim ostrzałem

W ostatnich miesiącach Kampania BDS (Bojkot, Wycofanie Inwestycji oraz Sankcje) coraz częściej pojawia się na czołówkach europejskich i amerykańskich mediów. Niestety jej sukcesy nie są jedynym powodem takiego stanu rzeczy. Spektakularne zwycięstwa jakie kampania ta odniosła na całym świecie, wywołały wściekłą reakcję izraelskiego rządu, który przeznaczył znaczne środki na wymierzoną w aktywistów oraz organizacje praw człowieka ofensywę, skupioną w znacznym stopniu na dyplomatycznych naciskach na prawodawców w poszczególnych państwach.

W Stanach Zjednoczonych próby takie stają się niestety chlebem powszednim. Od września 2015 roku na różnych poziomach – lokalnym, stanowym, czy federalnym – zgłoszono ponad 30 projektów ustaw oraz rezolucji (niewiążących). Większość tych projektów rozbiło się o ich niezgodność z pierwszą poprawką do Konstytucji, gwarantującą wolność słowa, jednakże zwolennicy Izraela nie ustają w próbach przedarcia się ze swoimi projektami do prawodawstwa amerykańskiego.¹ Kwestia bojkotu znalazła także swoje miejsce w czasie prawyborów, za sprawą nie kogo innego jak kandydatki demokratów Hillary Clinton, która uznała zwalczanie Kampanii BDS za priorytet.²

Niemalże lustrzanym odbiciem sytuacji w USA jest Francja i jej prawo Lellouche’a z 2002 roku, zaostrzające kary z tytułu tzw. „mowy nienawiści”, rozszerzające dotychczasowe prawo dotyczące rasy, religii i orientacji seksualnej o ochronę „grup narodowych”, z czego skrzętnie korzystają apologeci Izraela. Francuscy aktywiści z ruchu BDS lądują na ławach oskarżonych nawet za takie „zbrodnie” jak noszenie koszulki nawołującej do bojkotu Izraela.³ Francuskie prawo jest niechlubnym przykładem, jak prawo wymierzone w antysemitów, może stać się wygodnym narzędziem do piętnowania i karania aktywistów walczących o prawa Palestyńczyków.

Również Kanada nie jest wolna od prób kneblowania ust aktywistom BDS. Na szczęście wysiłki na rzecz przyjęcia w prowincji Ontario ustawy, w wyniku której miała zostać stworzona czarna lista aktywistów BDS, spaliły na panewce. Projekt ten de facto uznawał Kampanię BDS za antysemityzm, zawierając także zapisy odnoszące się do zakazu popierania przez uczelnie ruchu BDS, a także nakazujący zrywanie kontraktów z osobami, bądź firmami popierającymi bojkot Izraela.⁴

Rząd Wielkiej Brytanii ogłosił w lutym br. zakaz bojkotu izraelskich produktów, ponieważ jak twierdzi, praktyka taka podważa „spójność społeczną” oraz „bezpieczeństwo międzynarodowe” Wielkiej Brytanii. Wydana została także instrukcja dotycząca polityki zamówień publicznych, w której władze informują organy publiczne o groźbie zastosowania „surowych kar”, jeśli nadal przy zamówieniach publicznych będzie stosowana polityka bojkotu na gruncie etycznym.⁵

Zgoła odmienne i optymistyczne sygnały wysłały rządy Holandii oraz Irlandii, ogłaszając, że bojkot państwa Izrael jest chroniony przez wolność słowa.⁶ Tak silny sygnał powinien zamknąć drogę ewentualnym próbom przedarcia się do prawodawstwa w tych państwach.

Wzmaga się również aktywność izraelskich służb w cyberprzestrzeni. Organizacje wzywające do bojkotu Izraela informują o coraz większej liczbie ataków na ich witryny internetowe. Skala tych ataków nie pozostawia wątpliwości co do sprawstwa. Tylko w ciągu 2 miesięcy strona Kampanii BDS była sześciokrotnie obiektem ataków. Także inne organizacje z Europy oraz Ameryki Północnej donosiły o podobnych incydentach.⁷

Niewątpliwie ostatnie próby penalizacji organizacji, aktywistów oraz firm popierających Kampanię BDS, ma związek z faktem, że bojkot przynosi coraz większe wymierne efekty. Władze izraelskie przekazały miliony dolarów na rzecz zwalczania BDS, angażując do walki także Mossad oraz służby bezpieczeństwa. Wzmaga się także presja dyplomatyczna, dzięki której coraz śmielsze próby wpływania na prawo poszczególnych państw zyskują coraz więcej zwolenników pośród polityków. Władze izraelskie planują wykorzystanie także ambasad w kluczowych stolicach.⁸ Próby kneblowania ust aktywistom praw człowieka i rozmach jaki temu towarzyszy, są najlepszym dowodem na skuteczność taktyki bojkotu w walce z brutalną izraelską okupacją i dyskryminacją Palestyńczyków. Amerykański think-tank Rand Corporation oszacował, że Kampania BDS może kosztować Izrael nawet 4,7 mld dolarów rocznie.⁹ Nie dziwią więc zapowiedzi wypowiedzenia przez izraelski rząd wojny aktywistom oraz organizacjom nawołującym do bojkotu.

Jak na państwo szafujące na prawo i lewo ideami demokracji, izraelskie władze nazbyt chętnie afirmują próby wprowadzania rozwiązań, które nie mają wiele wspólnego ze zdobyczami demokracji. O ile kwestie karania za mowę nienawiści ze względu na rasę, wyznanie, czy orientację seksualną mają uzasadnienie, o tyle próby cenzurowania krytyki brutalnego reżimu izraelskiego, który za nic ma fundamentalne prawa człowieka, z fundamentami demokratycznymi już wspólnego wiele nie ma.

Zadziwiać może także swego rodzaju rozdwojenie jaźni u izraelskich polityków, zwalczających aktywistów praw człowieka, a puszczających przy tym jednoznacznie oko do europejskiej skrajnej prawicy, która jeszcze niedawno nie ukrywała swoich antysemickich sympatii. Trudno o optymistyczne scenariusze takich taktycznych aliansów, których upatruje izraelski rząd w antymuzułmańskim dyskursie rozlewającym się po Europie i Stanach Zjednoczonych.

Walka o prawo do swobodnej krytyki izraelskiej polityki dopiero się rozpoczyna, jednak lista sukcesów Kampanii BDS każe optymistycznie spoglądać w przyszłość, choć nie należy bagatelizować realnego zagrożenia płynącego z dyplomatycznej ofensywy Izraela. Jej rozmach jest sygnałem determinacji izraelskiego rządu, który uznał bojkot za jedno z największych strategicznych zagrożeń dla państwa¹⁰, bądź jak określają to jego krytycy jako zagrożenie dla izraelskiej supremacji i kolonialnego projektu opartego na systemie segregacji rasowej.

Dominik Mierzejewski