Biddu to jedna z 10 palestyńskich wsi (Beit Ijza, Beit Surik, Al Qubeiba, Qatanna, Beit Duqqu, Beit ‘Anan oraz Kharayib Umm al Lahim), które tworzą enklawę otoczoną z trzech stron Murem Separacyjnym. Wznoszony od 2003 roku izraelski Mur Separacyjny odizolował miejscowości od reszty okupowanego Zachodniego Brzegu Jordanu (z trzech stron: południowej, wschodniej i zachodniej) (1). Mur Separacyjny w enklawie Biddu został wybudowany wewnątrz terytoriów okupowanych, na wschód od „zielonej linii” (granicy ustalonej w wyniku rozejmu izraelsko-jordańskiego z 1949 roku). W konsekwencji, Har Adar – nielegalne (według IV Konwencji Genewskiej), bo znajdujące się na terytorium okupowanym – osiedle osadników izraelskich, sąsiadujące z Biddu, zostało wraz z przyległymi ziemiami zaanektowane przez Izrael.
Poszkodowani przez mur separacyjny zostali nie tylko wszyscy mieszkańcy Biddu ale także ludność okolicznych wiosek. Do 2003 roku Biddu było połączone drogą z Jerozolimą (dzieliła je odległość 10 km). Aktualnie, aby dojechać z Jerozolimy do Biddu Palestyńczycy muszą jechać okrężną drogą przez punkt kontrolny w Qalandia. W godzinach szczytu może to zająć do godziny czasu. Czasem nie udaje się to wcale. W 2015 roku punkt kontrolny w Qalandia kilkakrotnie zamykano. Od Qalandii do Biddu jest jeszcze około 30 km. Droga do Biddu prowadzi przez małe miasteczka i jest pełna dziur i nierówności. Przyczyną, dla której droga jest w tak słabym stanie technicznym jest fakt, że na odcinku 30 km, przejeżdża się przez trzy różne strefy administracyjne (magistrat Jerozolimy, strefę B i strefę C) (2) kontrolowane odpowiednio przez Autonomię Palestyńską i Izrael. Do położonego na wzgórzu, naprzeciw Biddu, nielegalnego osiedla Giv’on HaHadasha, Izraelczycy z Jerozolimy mogą dojechać inną drogą w około 15 minut. Jest to jedna z wielu dróg wewnątrz okupowanych terytoriów palestyńskich, po których Palestyńczykom nie wolno poruszać się samochodami. Fizyczne odseparowanie Biddu od Jerozolimy jest nie tylko bardzo dużym utrudnieniem logistycznym, ale ma także konsekwencje ekonomiczne. Wraz z budową Muru Separacyjnego rolnicy w enklawie Biddu stracili możliwość łatwego dostępu do 30 km2 należącej do nich ziemi uprawnej. Władze izraelskie utworzyły na tym obszarze tzw. zamkniętą strefę militarną. Do ziem uprawnych, znajdujących się w tej strefie, można się dostać jedynie poprzez znajdujące się w Murze Separacyjnym tzw. bramy rolne. Pełną kontrolę sprawuje nad nimi Izraelska Administracja Cywilna (IAC). Aby otrzymać zezwolenie na przekroczenie bramy rolnej, sołectwo musi wysłać listę zainteresowanych rolników do palestyńskiej komórki koordynującej dostęp do bram, następnie ta przesyła listę do jej odpowiednika po stronie izraelskiej. Gdy ta zostanie zaakceptowana przez stronę izraelską, lista zostaje przekazana armii izraelskiej, która nadzoruje ruch na bramach rolnych. W wyznaczonych przez IAC terminach bramy są otwierane. Zazwyczaj ma to miejsce dwa razy dziennie (rano i wieczorem) przez około 10-15 minut. Jeśli rolnik spóźni się, nie będzie przepuszczony przez bramę tego dnia. Nawet jeśli rolnik skończy pracę szybciej, nie będzie w stanie przekroczyć bramy przed wyznaczoną godziną ponownego otwarcia. W enklawie Biddu jest 5 takich bram. Zgodnie z informacjami otrzymanymi przez Mohamemmeda Ayesh, przewodniczącego Towarzystwa Rolnego Al-Nahda w Biddu, przed rokiem 2003 90% populacji Biddu utrzymywało się z rolnictwa, aktualnie tylko 30%. W 2015 bramy rolne w enklawie Biddu były otwarte tylko przez 60 dni. Ograniczenia w dostępie do pól spowodowały, że rolnicy zostali zmuszeni do zmiany rodzaju uprawianych roślin, a w wielu przypadkach do porzucenia rolnictwa.
Katarzyna Ober – wolontariuszka EAPPI na Zachodnim Brzegu
Zdjęcie z Biddu. Widok na Qatanna. Po lewej stronie widok na Har Adar (osiedle, po lewej stronie) i Ma’ale Hahamisha (budynki w tle zaraz za Har Adar). Fot. Katarzyna Ober
1) Pomimo orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z 2004 roku, nakazującego Izraelowi rozbiórkę i zaprzestanie budowy Muru Separacyjnego (nielegalnego wg. IV Konwencji Genewskiej), Mur nie został wyburzony.
2) Zgodnie z II Porozumieniem z Oslo zawartym w 1995 roku palestyńskie terytoria okupowane zostały podzielone na trzy różne strefy administracyjne (A, B, C). W strefie A pełną kontrolę cywilną i militarną ma Autonomia Palestyńska; w strefie B kontrolę cywilną pełni Autonomia Palestyńska, a militarną Izrael; natomiast, w strefie C pełną kontrolę cywilną i militarną pełni Izrael.
